POMNIK HISTORII NA WESTERPLATTE, MUZEUM II WŚ W GDAŃSKU

Uczestnicy XIX Zlotu Rodzinnego z Łodzi z PTSM i AKAŁ tam byli w 2022 roku.
Czy warto zobaczyć Westerplatte?
Co można zobaczyć w Muzeum II wojny Światowej?
Trakt Gdański oraz „Korona Gdańska”, koncert organowy w Katedrze w Gdańsku Oliwie.
Co ciekawego zobaczyliśmy w Kwidzynie ?
Czy warto zobaczyć Westerplatte?

Każdy powinien odwiedzić je choć raz. Westerplatte to miejsce, które pamięta niezwykle istotne wydarzenia września 1939. To także pomnik historii, która jest do dziś żywą i ważną dla polskiej tożsamości narodowej. Zwiedzanie Muzeum Westerplatte oraz samego półwyspu  stanowi przeżycie pełne refleksji i emocji.

Kto zaatakował Westerplatte?

1 września 1939 r. o godz. 4:48 pancernik Schleswig-Holstein rozpoczął ostrzał Westerplatte. Salwami artyleryjskimi z morza oraz lądu i bombardowaniem z powietrza zaatakowana została załoga Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte Równocześnie załogę WST zaatakowała kompania szturmowa Kriegsmarine oraz jednostki pomocnicze (m.in. SS-Heimwehr Danzig i gdańska policja).  Przez kolejne siedem dni obrońcy odparli trzynaście szturmów i kilkanaście wypadów, zabijając i raniąc niemal 1000 Niemców.  Jej bohaterska walka – do 7 września – stała się symbolem polskiego oporu przeciwko niemieckiej agresji i ważnym składnikiem narodowej tradycji W końcu jednak musieli skapitulować.

Jak walczyli obrońcy Westerplatte?

Walczyli z trzema tysiącami Niemców i odparli 13 szturmów. W powszechnym przekonaniu niemieckie siły biorące bezpośredni udział w szturmach były nieporównanie większe niż – licząca nieco ponad 210 żołnierzy – załoga Wojskowej Składnicy Tranzytowej.

Co wydarzyło się na Westerplatte w 1939 roku?

W obronie Westerplatte zginęło 16 żołnierzy, a 50 zostało rannych. O godzinie 4:30 rano 1 września 1939 roku niemiecki pancernik Schleswig-Holstein odcumował od nabrzeża i ruszył w stronę zakola kanału portowego, zwanego Zakrętem Pięciu Gwizdków.

Nazwa Westerplatte (dawniej West Platte) pochodzi z języka niemieckiego. West to „zachodnia”, a platte – „płyta” (w znaczeniu: „wyspa”). Westerplatte oznacza więc „zachodnią wyspę”.

Co zobaczyliśmy  w Muzeum II Wojny Światowej?

Obecnie zobaczyć można wystawę „Walka i cierpienie. Obywatele polscy podczas II wojny światowej”, wystawę archeologiczną „Kiedy się wypełniły dni… Pochówki polskich obrońców Westerplatte”, wystawę 1945-2022.

Co jest w Muzeum II Wojny Światowej?

Ekspozycja przedstawia polskie doświadczenie wojny wpisane w szerszy kontekst europejski i światowy. Poza wystawą główną również zwiedzaliśmy  wystawy czasowe. Można tez  obejrzeć film w Kinie Muzeum lub skorzystać ze Strefy Nowych Technologii.

Dlaczego warto odwiedzić Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku?

Odwiedziliśmy  to miejsce nie tylko ze względu na traumę, którą odcisnęła na naszym kraju ta wojna, ale również na specyfikę tego miejsce. To właśnie to muzeum pokazuje wojenne losy zwykłych mieszkańców naszego kraju. Zapoznaliśmy  się z trudami wojny z perspektywy szarego człowieka.

Co znajduje się w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku?

Wystawę główną tworzą trzy bloki narracyjne: „Droga do wojny”, „Groza wojny” oraz „Długi cień wojny”. Ekspozycja przedstawia polskie doświadczenie wojny wpisane w szerszy kontekst europejski i światowy.

Co symbolizuje budynek Muzeum II Wojny Światowej?

Symbolicznym wyrazem związków przeszłości czyli wojny z teraźniejszością i przyszłością jest przestrzenny podział Muzeum na trzy strefy: przeszłość, którą ukryto w podziemiach budynku, teraźniejszość, która jawi się na otwartym placu wokół Muzeum oraz przyszłość, która jest wyrażona za pomocą dominanty z punktem .

Zwiedzanie Gdańska z przewodnikiem

Gdańsk -Ten największy morski port położony u ujścia Wisły zawsze kusił turystów licznymi zabytkami. Liczące sobie ponad 1000 lat miasto było świadkiem wielu ważnych wydarzeń historycznych, a w dawnych czasach należało do najważniejszych ośrodków handlowych nad Bałtykiem. Ślady świetności miasta widać tu na każdym kroku.

Przespacerowaliśmy  się słynną Drogą Królewską i zobaczyliśmy  najważniejsze zabytki Gdańska. Znane są dobrze gdańskie bramy, wśród których szczególną urodą wyróżnia się Złota Brama. Dekorują ją posągi, będące alegorią cnót obywatelskich: Roztropności, Sprawiedliwości, Pobożności oraz Zgody. Do bramy tej przylega dwór Bractwa św. Jerzego. Ta ciekawa budowla w stylu gotyckim ozdobiona jest ciekawym krenelażem oraz figurką św. Jerzego zabijającego smoka. Najbardziej znanym miejscem Gdańska jest Ulica długa oraz Długi Targ.

Razem tworzą one najpiękniejszą ulicę miasta. Dawniej mieszkali tu najbogatsi mieszczanie, zatem wzniesione przy tej ulicy budowle mają wyjątkowo reprezentacyjny charakter. Każda ze znajdujących się tu kamienic zasługuje na uwagę, jednak wyjątkowa jest jedna – Dom kupca Uphagena.

Drugą ważną budowlą jest Dwór Artusa, który od XV wieku był siedzibą elitarnego bractwa kupieckiego. Przed tym budynkiem stoi jeden z symboli Gdańska – słynny Neptun. Najbardziej okazałą ze wszystkich świeckich budowli Gdańska jest tutejszy ratusz, w którym połączono ze sobą elementy architektury gotyckiej i renesansowej. Na ratuszowej wieży w sezonie turystycznym czynny jest punkt widokowy ale nie skorzystaliśmy.

Ważnym zabytkiem sakralnym jest Bazylika Mariacka, która jest największym gotyckim kościołem świata. Prowadzi do niej aż siedem bram. Na wysokiej wieży tego kościoła znajduje się platforma widokowa, na którą chętnie wybierają się turyści chcący zobaczyć panoramę miasta. Gdańsk może pochwalić się również ciekawymi placówkami muzealnymi. Są wśród nich: Centralne Muzeum Morskie, Muzeum Archeologiczne oraz Muzeum Narodowe na Starym Przedmieściu.

„Korona Gdańska

Bazylika Mariacka –Konkatedralna Bazylika Mariacka zwana często „koroną Gdańska jest największym kościołem w Gdańsku i jedną z największych ceglanych świątyń w świecie, trzecią pod względem objętości świątynią na świecie zbudowaną z cegły. Jest to miejsce wyjątkowe, zarówno przez swój monumentalny wizerunek, jak i przez wiele wieków historii, której ślady obecne są w jej murach do dziś. Jej charakterystyczna sylwetka, której akcentami są masywna zachodnia wieża dzwonna i smukłe narożne wieżyczki tworzy dominantę w panoramie miasta. Potężne jej mury i wieże wznoszą się wysoko nad panoramą miasta oraz nad rozległą okolicą. Kamień węgielny pod obecną świątynię położono w uroczystość Zwiastowania Pańskiego 25 marca 1343r.

Kościół Mariacki w Gdańsku, czyli Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, jest największą ceglaną budowlą na świecie. 159 lat zajęło budowniczym stworzenie tego olbrzyma  który powstawał etapami, w miarę jak zwiększały się techniczne możliwości i zasobność miejskiej wspólnoty wiernych.

Co zobaczyliśmy  w kościele Mariackim?

Wystrój i zabytki, które zobaczyliśmy w Bazylice Mariackiej

Mimo znaczących strat wojennych  zobaczyliśmy w Kościele Mariackim imponującą kolekcję gotyckich ołtarzy, z wielkim, złoconym ołtarzem głównym na czele, który w majestatyczny sposób ukazuje koronację Najświętszej Marii Panny i liczne inne sceny biblijne. Wielkie wrażenie robi ogromny zegar astronomiczny, który od ponad pięciuset lat zdobi północny transept, będąc jednocześnie dziełem sztuki i zabytkiem średniowiecznej techniki.

Nie sposób oprzeć się urokowi figury gdańskiej Pięknej Madonny – późnogotyckiego posągu przedstawiającego złotowłosą, delikatnie uśmiechniętą matkę z psocącym dzieciątkiem na ręku. Jak chce legenda, posąg powstał w ciągu jednej nocy w więziennej celi pod dłutem ucznia rzeźbiarza niesłusznie skazanego na śmierć i cudownie uratowanego z opresji. Liczne epitafia, chrzcielnica, kopia Sądu Ostatecznego Hansa Memlinga, Tablica X przykazań, gotycka pieta, organy, grupa ukrzyżowania to wszystko znajduje się wewnątrz.

Katedra w Gdańsku Oliwie i koncert organowy

Oliwa to północna dzielnica Gdańska, będąca przez wieki własnością zakonu cystersów. Gotycki kościół, początkowo należący do tego opactwa, dzisiaj jest archikatedrą archidiecezji gdańskiej, znaną w całej Polsce za sprawą wspaniałych organów. Ich dźwięk najszerszą publikę gromadzi podczas Festiwalu Muzyki Organowej. Organy powstały w połowie XVIII wieku, za czasów opata Jacka Rybińskiego. My mieliśmy możliwość wysłuchania koncertu organowego po którym zostały niezapomniane wrażenia.

Wnętrze okazałego, pięknego kościoła Trójcy Świętej w Gdańsku Oliwie przedstawia różne style, ołtarz główny jest renesansowy, organy rokokowe, a ponadto znajdziemy tu wiele innych, cennych dzieł sztuki, m.in portrety królów polskich oraz pomorskich książąt.

Wokół katedry oliwskiej roztacza się malowniczy i zadbany Park Oliwski z zabytkowymi zabudowaniami, m.in. Pałacem Opatów oraz Ogrodem Botanicznym. Cały kompleks leży na Szlaku Cysterskim. Katedra Oliwska – kościół Trójcy Świętej.

Co  zobaczyliśmy  w Kwidzynie?
Zamek Kapituły Pomezańskiej. Kwidzyn.
Gdanisko – największa latryna w Europie. Kwidzyn.
Katedra Wniebowzięcia NMP. Pelplin.
Muzeum Diecezjalne. Pelplin.

Zamek w Kwidzynie to budowla, która powstała na wzór zamków krzyżacki, jakich nie brakuje na polskich terenach. Kwidzyński zamek to zamek kapituły pomezańskiej, które powstał w miejscu Startego Zamczyska należącego do Krzyżaków. Zamek znajduje się na ul. Starozamkowej w Kwidzynie. Prowadzone w pozostałościach zamku biskupiego prace archeologiczne sprawiły, że uzyskano informacje o kształcie dawnego zamku oraz formie zdobień we wnętrzach budowli. Zamek wyposażony był w dwie wieże oraz mur obronny, który otaczał całą konstrukcję. Obecny zamek powstał na przełomie XIII i XIV wieku. Plan kwadratu umożliwił podział budowli na cztery skrzydła, w narożnikach wzniesiono obronne wieże, a na dziedzińcu – dwukondygnacyjny krużganek. Po połączeniu zamku z katedrą, południowo-wschodnią wieżę przebudowano na dzwonnicę. Dzięki temu powstał wyjątkowy kompleks zamkowy, w skład którego wchodziły oba zamki – biskupi i kapituły oraz katedra i miasto Kwidzyn. Zamek jako siedziba kapituły szybko zyskał status ważnego religijnie i politycznie punkt w tej częściej kraju.

Zamek został zniszczony podczas XV-wiecznych działań wojennych, a po jego renowacji konieczna była rozbiórka dwóch wież, który ucierpiały najbardziej. Kolejne dekady przyniosły jednak jeszcze większe zniszczenia. Silnie naruszono konstrukcje zamku biskupiego, dlatego z czasem zmieniono funkcje całej zabudowy. Najpierw mieścił się tu wojskowy magazyn spożywczy, później część zamku zaadaptowano na sale sądowe oraz więzienie. Największe prace rekonstrukcyjne zamku rozpoczęły się w 1854 roku. Zlecił je król Fryderyk Wilhelm IV. W efekcie kilkunastoletnich prac odbudowano obie wieże narożne oraz naprawiono sklepienie. Niemniej zamek aż do 1935 roku był siedzibą sądu i więzienia, rok później przemianowano go na hitlerowską szkołę Hitlerjugend HJ-Ostlandführerschule, która działała w tym miejscu aż 9 lat. Od końca 1949 roku zamek należy do Ministerstwa Kultury i Sztuki, a w jego wnętrzach funkcjonuje Muzeum w Kwidzynie.

Liczne przebudowy zamku sprawiły, że jego wygląd był inny na przestrzeni dziejów. W okresie rozbudowy był to czteroskrzydłowy kompleks ze strzelistymi wieżami z czterospadowym dachem. Najwyższa wieża liczyła 59 metrów i znajdowała się południowo-wschodnim narożniku. Pod koniec XVIII wieku część zamkowego kompleksu została rozebrana, a materiał budowlany umożliwiał wybudowanie gmachu Sądu Ziemskiego. Aktualnie Zamek w Kwidzynie wyróżnia się wysoką sanitarno-obronną wieżą oraz bardzo długim gankiem, który łączy główną część zamku z gdaniskiem. Dane wskazują, że kwidzyńskim ganek zamkowy jest najdłuższym na świecie. A ze wzglądu na wsparcie na bazie pięciu wysokich arkad, które mają kilkanaście metrów, robi wyrażenie i czyni to miejsce wyjątkowym zabytkiem architektonicznym. Unikatowość zamku w Kwidzynie sprawia, że jest on bardzo chętnie odwiedzany przez turystów i miłośników historycznych budowli.

Katedra w Kwidzynie

Równie wspaniała jak zamek jest katedra pochodząca z lat 1310-60. Jest to pseudobazylika, podobnie jak zamek murowana z cegły o układzie gotyckim. Patronem katedry jest Św. Jan Ewangelista, którego wizerunek widnieje na obrazie mozaikowym z 1380 roku wiszącym ponad kruchtą. Przy świątyni zachowała się cela, w której ostatni rok życia spędziła błogosławiona Dorota z Mątowów. W katedrze mieści się też krypta wielkich mistrzów zakonu krzyżackiego.

Zamek kapituły, nie Krzyżaków

Ciekawostką Kwidzyna jest również fakt, że zamek ten nie był krzyżacki. 1/3 ziem zdobytych przez zakon miała należeć do kościoła i tak powstało biskupstwo i kapituła pomezańska z siedzibą w Kwidzynie. Do warowni biskupa, budowanej przez całe XIV stulecie przylega bezpośrednio katedra, co miało znaczenie obronne, ale też było po prostu wygodne

Zwiedzanie zamku w Kwidzynie

Dzisiaj cały unikatowy kompleks architektoniczny w Kwidzynie, niewiele zniszczony podczas II wojny światowej, jest w pełni dostępny dla turystów. Prawdziwą ozdobą zamku jest dziedziniec z dwukondygnacyjnym krużgankiem arkadowym. Ze względu na świetną akustykę tego miejsca, latem odbywają się tu różne imprezy kulturalne. Od wielu już lat na zamku w Kwidzynie mieści się Muzeum Zamkowe z wystawami historycznymi i przyrodniczymi. Bardzo klimatyczne są piwnice zamkowe, które również zwiedza się na turystycznej trasie Muzeum. Stoi tu skrzynia, w której siedział Jurand podczas kręcenia „Krzyżaków”, trasa zwiedzania obejmuje oczywiście także gdanisko. 

Materiały i zdjęcia opracowała Marianna Strugińska-Felczyńska

Skip to content