„Mając życie od Ducha, do Ducha się też stosujmy” (Ga 5, 25)
Akcja Katolicka Archidiecezji Łódzkiej uczestniczyła w Ogólnopolskim Forum Duszpasterskim w Poznaniu.
Ogólnopolskie Forum Duszpasterskie pod hasłem: W mocy Bożego Ducha, miało miejsce w Centrum Wykładowo-Konferencyjnym Politechniki Poznańskiej w sobotę 22 września 2018 r. Rozpoczęła je Msza św. koncelebrowana pod przewodnictwem kardynała Péter Erdő, Prymasa Węgier. W trakcie homilii Prymas Węgier mówił: „Żyjemy w czasach, w których trzeba przede wszystkim zwracać uwagę na istotę rzeczy. Cyzelowanie szczegółów może być zadaniem dla czasów spokojniejszych, w których panuje ogólna zgoda. Nam, europejskim chrześcijanom spokój taki nie jest dany. I nawet jeśli mamy skłonność do gubienia się w szczegółach duchowych doświadczeń i emocji, co jest skutkiem trudnych, rozczarowujących doświadczeń ostatnich dziesięcioleci, to dzięki Bogu dziś już dostrzegamy z pełną jasnością i mocno czujemy, że sprawa rozgrywa się w istocie o samo sedno rzeczy – wiarę bądź jej brak, chrześcijaństwo bądź jego brak. Historia cofa nas do początków naszej wiary, która nie jest filozoficzną ideą, ani też naturalnym doświadczeniem ludzkiej myśli, lecz osobą samego Jezusa Chrystusa. (…) Niezależnie od tego, jak wielkie nieszczęścia i krzywdy spotykają poszczególnych ludzi, całe narody czy nawet całą ludzkość, mamy we wszechświecie, a także poza nim, mocne oparcie. Mówiąc słowami Archimedesa: „Dajcie mi punkt podparcia, a podniosę świat”. Tym mocnym oparciem jest zmartwychwstanie Chrystusa. I to w tej pewności winniśmy umieszczać nasze życie, naszą wiarę i w tej miłości wyznawać słowami i uczynkami, że jesteśmy chrześcijanami, bo Chrystus zmartwychwstał.” (pełny tekst homilii: http://archpoznan.pl/pl/kard-peter-erdo-w-poznaniu).
Co to znaczy być wiernym Duchowi Świętemu?
W tematykę drugiej części spotkania w auli Centrum Wykładowo-Konferencyjnego Politechniki Poznańskiej, po słowach powitania pani Prezes DIAK Bogumiły Kanii-Łąckiej oraz pana prof. Jacka Goca, Prorektora ds. Kształcenia PP, wprowadził zebranych ks. abp Stanisław Gądecki; zwrócił uwagę na konieczność współdziałania świeckich i duchownych w kreowaniu życia kościołów parafialnych.
Wykład na temat: „Co to jest wierność Duchowi Świętemu” wygłosił kard. Péter Erdő. Zaznaczył, że Duch Boży, od początku obecny przy stworzeniu świata (jak czytamy w Księdze Rodzaju), kieruje działaniami królów i proroków, a przez Mesjasza ma stać się darem dla świata – „Ducha mojego chcę tchnąć w was i sprawić, byście żyli według mych nakazów i przestrzegali przykazań, i według nich postępowali” – czytamy w Księdze Ezechiela (Ez 36,27). Natomiast Izajasz zapowiadając epokę mesjańską podkreśla, że „kraj się napełni znajomością Pana, na kształt wód, które przepełniają morze.” (Iz 11,9).
Słowa proroctwa zostają wypełnione w Osobie Jezusa Chrystusa, czego potwierdzeniem jest moment chrztu w Jordanie. Sam Jezus mówi o Duchu Świętym jako o Osobie – zapowiada przyjście Pocieszyciela, który wszystko uczniom objaśni po odejściu Pana. Pierwsze wspólnoty Kościoła były miejscem i przestrzenią poznania Ducha Świętego i spotkania z Nim – poprzez Pismo natchnione, w liturgii, w Tradycji, modlitwie, a także w sakramentach. Dzięki łasce chrztu świętego otrzymujemy dar uczestnictwa w życiu Trójcy Świętej – oświeceni łaską Ducha. Życie Ducha Świętego w nas ma charakter dynamiczny – może więc ulec osłabieniu przez grzech. Naszym zadaniem jest więc troska o życie w stanie łaski. Wierność Duchowi Świętemu realizuje się również w wypełnieniu powołania, uświęconego sakramentem kapłaństwa lub małżeństwa.
Wierność Tradycji kieruje nas do źródeł: Pisma Świętego, dziedzictwa Soborów powszechnych, Ojców Kościoła, ale też ustalonych form liturgii, jednocześnie uwzględniając różnorodność zwyczajów i kultur. Odnowa zapoczątkowana w XX w. odwołuje się do tradycji apostolskiej: wierności Duchowi w Tradycji. Najstarsza katecheza o misji i zmartwychwstaniu Chrystusa, odwołuje się właśnie do tradycji przekazanej w Pismach: „Przekazałem wam na początku to, co przejąłem: że Chrystus umarł – zgodnie z Pismem – za nasze grzechy, że został pogrzebany, że zmartwychwstał trzeciego dnia, zgodnie z Pismem” (1Kor 15,3-4) – pisze św. Paweł. Być wiernym Duchowi Świętemu oznacza również trwanie w modlitwie, kierującej się do Boga Ojca przez Syna w Duchu Świętym.
Wierność Ducha Świętego?
Nie tylko my jesteśmy wezwani do wierności. Duch Święty, obiecany przez Jezusa Chrystusa uczniom, zstępuje na nich w dniu Pięćdziesiątnicy i obdarowuje swymi darami; osamotnieni i wylęknieni apostołowie nagle znajdują w sobie odwagę, by wyjść z ukrycia i głosić dobrą nowinę o Chrystusie. Jednocześnie Pan nie cofa swych obietnic – przymierze Boga z Izraelem nie zostało zerwane – ze względu na przodków Bóg miłuje Żydów, których przecież nazywamy starszymi braćmi w wierze.
Duch Święty działa w Kościele do końca czasów. Jak czytamy w Konstytucji dogmatycznej o Kościele: „Kiedy zaś dopełniło się dzieło, którego wykonanie Ojciec powierzył Synowi na ziemi, zesłany został w dzień Zielonych Świąt Duch Święty, aby Kościół ustawicznie uświęcał i aby w ten sposób wierzący mieli przez Chrystusa w jednym Duchu dostęp do Ojca. On to właśnie jest Duchem życia, czyli źródłem wody tryskającej na żywot wieczny, przez Niego Ojciec ożywia ludzi umarłych na skutek grzechu, zanim śmiertelne ich ciała wskrzesi w Chrystusie. Duch mieszka w Kościele, a także w sercach wiernych jak w świątyni, w nich przemawia i daje świadectwo przybrania za synów. Prowadząc Kościół do wszelkiej prawdy i jednoczenie we wspólnocie (in communione) i w posłudze, uposaża go w rozmaite dary hierarchiczne oraz charyzmatyczne, i przy ich pomocy nim kieruje oraz owocami swoimi go przyozdabia. Mocą Ewangelii utrzymuje Kościół w ciągłej młodości, ustawicznie go odnawia i do doskonałego zjednoczenia z Oblubieńcem prowadzi. Albowiem Duch i Oblubienica mówią do Pana Jezusa Przyjdź!” (nr 4).
Kościół XXI wieku?
My, żyjący w nowym stuleciu, winniśmy zatem z jednej strony troszczyć się o własne uświęcenie – życie w łasce, życie Eucharystią, wypełnienie powołania; z drugiej jesteśmy wezwani do aktywności i odwagi w głoszeniu Ewangelii, otwarcia się na drugiego człowieka. Kościół XXI wieku winien być przesiąknięty Słowem Bożym, ale jednocześnie uwzględniać Jezusa historycznego.
Założenia ogólnopolskiego programu duszpasterskiego na lata 2018/2019, który rozpocznie się w pierwszą niedzielę Adwentu, przedstawił bp Jacek Kiciński CMF. Podkreślił, że obecny program duszpasterski adresowany jest przede wszystkim do osób ochrzczonych i bierzmowanych, a jego założenia są odpowiedzią na postulat papieża Franciszka, by uczynić Kościół na wskroś misyjnym. „Człowiek wierzący to uczeń i misjonarz. Uczeń słucha i naśladuje, misjonarz jest świadkiem miłosnej obecności Boga w świecie” – podkreślił członek Komisji Duszpasterstwa KEP. Zwrócił uwagę na konkretne działania, jak formacja chrześcijańskiej postawy dojrzałości i odpowiedzialności za Kościół, za jego przyszłość i rozwój.
- Celem programu jest wsparcie posługi w parafialnych wspólnotach i grupach religijnych. Cel ewangeliczny to przede wszystkim wartość świadectwa wiary, zobowiązanie do poszukiwania sposobów dotarcia do niewierzących; wzorem postawy wejścia w świat osoby ewangelizowanej jest spotkanie Chrystusa z uczniami na drodze do Emaus.
- Celem inicjacyjnym jest właśnie wyjście do niewierzących i wszystkich będących poza Kościołem; cel formacyjny to przede wszystkim towarzyszenie wierzącym w rozwoju wiary – jak określił papież Franciszek, „duszpasterstwo obecności”.
- Cel społeczny oznacza pobudzanie do czynnego zaangażowania wiernych we wspólnocie, uczestnictwo w dziełach misyjnych i charytatywnych Kościoła.
Owoce Ducha Świętego
Referat pt. „Owoce Ducha Świętego – między teorią a praktyką” wygłosił ks. prof. dr hab. Bogdan Częsz. Nawiązując do wcześniejszej wypowiedzi ks. abp. S. Gądeckiego, przypomniał, że Duch Święty działa dostosowując się do obdarowanego – dla każdego staje się tym, czego ten konkretny człowiek potrzebuje. Dlatego nie sposób jednoznacznie zdefiniować, czym są dary Ducha, gdyż w każdym z nas objawiają się inaczej.
Ks. prof. Częsz zwrócił uwagę na różnicę między owocami Ducha a charyzmatami; te pierwsze służą osobistemu uświęceniu człowieka i mają związek ze stanem osobistej świętości człowieka i stopniem współpracy z Duchem Świętym, charyzmaty natomiast udzielane są dla pożytku i dobra Kościoła – mają charakter społeczny i misyjny oraz całkowicie darmowy – nie zależą od kondycji duchowej człowieka.
Owoc Ducha w swoich przejawach – św. Paweł wymienia ich 9 (Ga 5,22) – oznacza całość życia chrześcijańskiego w bogactwie i różnorodności jego form. Otwarcie na Ducha Świętego przez modlitwę przynosi owoc, przeciwstawiony uczynkom ciała. Pamiętajmy, że żyjemy w stanie ciągłej walki między dążeniami ciała a poruszeniami ducha.
Duch Święty uprzedza nasze działania i udziela możności realizacji dobra. Dzięki Niemu człowiek osiąga świętość. Człowiek święty pozwala, by Duch kształtował w nim świętość i pomaga Mu w tym, pozwalając się prowadzić. Wystarcz, abyśmy uwierzyli w Jego moc.
Jak żyć owocami Ducha?
Dopełnieniem spotkania był panel dyskusyjny pt. „Jak żyć owocami Ducha Świętego”, poprowadzony przez ks. Krystiana Sammlera, referenta Wydziału Duszpasterstwa Ogólnego i Specjalistycznego Kurii Metropolitalnej. Zaproszeni goście dzielili się własnymi doświadczeniami działania Ducha Świętego w ich życiu.
Dziennikarka i publicystka tygodnika „wSieci” i portalu wpolityce.pl Dorota Łosiewicz przyznała, że działania Ducha Świętego w szczególny sposób doświadczyła cztery lata temu, kiedy oczekiwała na narodziny czwartego dziecka.
Kolejny uczestnik panelu prof. Mirosław Piotrowski, poseł do Parlamentu Europejskiego, zaznaczył, że Europa odeszła dziś od chrześcijańskich korzeni, a papierkiem lakmusowym partii chrześcijańskich w Parlamencie Europejskim jest stosunek do życia. „Powrót do chrześcijańskich korzeni Europy jest konieczny. Pomijanie tego jest fałszowaniem historii” – stwierdził prelegent.
Zastanawiając się nad odpowiedzią na pytanie, jak w dzisiejszych czasach angażować się w życie polityczne w duchu chrześcijańskim, zwrócił uwagę, by zachęcać ludzi wiary do zaangażowania w politykę.
O przyjęciu ekonomii komunii w codziennym życiu mówił Andrzej Miłkowski, przedsiębiorca z Katowic, który przez 30 lat prowadził firmę Senior Complex Projekt. „Powierzyłem swoją firmę Panu Bogu. Zacząłem podejmować trafne decyzje. Był to na pewno owoc obecności Ducha Świętego w moim życiu” – przyznał przedsiębiorca.
Na wartość codziennej lektury Pisma Świętego i uczestnictwa w Eucharystii wskazała Jolanta Gawin, która wraz z mężem Krzysztofem również uczestniczyła w panelu dyskusyjnym. „Prosta modlitwa do Ducha Świętego z prośbą o kierownictwo w życiu ułatwia mi podejmowanie decyzji w pracy zawodowej i wskazuje rozwiązania w życiu małżeńskim i rodzinnym. Mam poczucie, że jestem narzędziem w ręku Boga” – stwierdziła.
Jolanta Horowska, Beata Jańczak
Organizatorem Ogólnopolskiego Forum Duszpasterskiego jest Diecezjalny Instytut Akcji Katolickiej Archidiecezji Poznańskie.
Zdjęcia M. Haliniak i E. Rogalińska