W ramach realizacji projektu „Szlakami Niepodległości” dla uczczenia 100-Lecia Odzyskania Niepodległości członkowie Akcji Katolickiej wspólnie z Polskim Towarzystwem Schronisk Młodzieżowych docierali do miejsc bohaterów którzy walczyli o Wolną Polskę. Jednym z punktów programu były Lasy Dłutowskie, gdzie znajduje się pełnowymiarowa makieta Łosia mająca upamiętnić miejsce rozbicia się samolotu z nr. bocznym 72.16 w lesie koło miejscowości Dłutówek. Znajduje się ona dokładnie w miejscu, gdzie zatrzymał się samolot po przymusowym lądowaniu, w takim samym położeniu.
4 września 1939, bazujący na lotnisku w Kucinach koło Aleksandrowa Łódzkiego, III Pluton 212. Eskadry Bombowej, pod dowództwem porucznika obserwatora Kazimierza Żukowskiego, otrzymał zadanie bombardowania niemieckich kolumn zmotoryzowanych w rejonie Wielunia. Z zadania tego nie powróciła żadna z załóg.
Kolejnym miejscem zwiedzania był cmentarz z I wojny światowej w miejscowości Gadka Stara. Wszyscy słuchali z zainteresowaniem przewodnika o historii operacji Łódzkiej 1914 roku
„Operacja Łódzka” rozpoczęła się 11 listopada 1914 r. Po stronie niemieckiej brało w niej udział ponad 206 tys. żołnierzy. Po stronie rosyjskiej ponad 362 tys. żołnierzy. Czyli łącznie w operacji tej brało udział ponad 568 tys. żołnierzy. W obydwu wojskach znajdowali się zmobilizowani Polscy.
Noc z 21 na 22 listopada była decydująca i upłynęła na ciężkich walkach.
Zasadnicza bitwa odbyła się w okolicach dzisiejszej Gadki Starej. Bitwa zakończyła się zajęciem Łodzi przez Niemców. Po zwycięstwie Niemców gen. Litzmanna okrzyknięto Lwem spod Brzezin, gdyż w historiografii niemieckiej bitwa nazwana została bitwą pod Brzezinami. Po walkach Rosjanie musieli opuścić Łódź – byli zbyt wykrwawieni, żeby się w niej utrzymać. Na polu bitwy zginęli Rosjanie, Niemcy, Austriacy, Polacy, Litwini, Czesi, Ukraińcy, Łotysze i Tatarzy.
W ciągu dwóch tygodni po obu stronach zginęło ponad 110 tys. żołnierzy wojsk rosyjskich i 90 tys. żołnierzy wojsk niemieckich. Dla porównania: najsłynniejsza bitwa I wojny światowej – bitwa pod Verdun trwała 10 miesięcy i poległo w niej 700 tys. żołnierzy, czyli statystycznie 2,3 tys. żołnierzy dziennie. Natomiast w bitwie łódzkiej w ciągu trzech tygodni każdego dnia traciło życie 10 tys. żołnierzy. Historycy uznają tę bitwę za największą operację manewrową I wojny i pierwszy „blitzkrieg” na wschodzie.
Zapoznaliśmy się z postacią generała Edmunda Taczanowskiego w Klasztorze w Lutomiersku gdzie znajduje się tablica poświęcona –polskiemu generałowi Taczanowskiemu Edmundowi. (1822-1879). Edmund Taczanowski od 1839 był w wojsku pruskim. W roku 1846 aresztowany za udział w spisku L. Mierosławskiego. 1848 w powstaniu wielkopolskim dowódca Legii Akademickiej. 1849 walczył we Włoszech pod dowództwem G. Garibaldiego. Po powrocie do Wielkopolski uczestnik spisków patriotycznych i niepodległościowych.
W trakcie powstania styczniowego klasztor był ośrodkiem powstańczym. W 1864 r. skasowano klasztor, a zakonników wywieziono do Warty. W czasie działań wojennych w 1914 r. Niemcy ograbili klasztor i wywieźli archiwum. Po odzyskaniu niepodległości kościół i klasztor odbudowano i w 1926 r. oddano pod zarząd księży salezjanów, którzy pracują tu do dziś zniszczył pożar.
Dotarliśmy do nowo otwartej Sali Muzealnej w Koluszkach .Inauguracja otwarcia Sali Muzealnej nastąpiła 13 października 2018 roku a mu byliśmy 14 października 2018 roku. Z historią powstania zapoznali nas młodzi chłopcy założyciele stowarzyszenia. Nim do tego doszło przez 6 długich lat członkowie Stowarzyszenia Historia Koluszek gromadzili eksponaty, archiwalia i wspomnienia związane z Koluszkami i najbliższą okolicą-powiedział Mateusz Jaskiewicz.
W 2012 roku Adrian Kut, Mateusz Jaśkiewicz, Mariusz Mąkiewicz oraz Damian Polny, wówczas uczniowie I LO w Koluszkach, utworzyli Internetowe Muzeum Koluszek www.historiakoluszek.pl. Portal powstał ze względu na brak stosownego źródła, z którego można by czerpać wiedzę o historii Gminy Koluszki. Młodzież gromadziła w Internecie zbiory pozyskane od koluszkowian – dokumenty, fotografie i materiały filmowe.
Członkowie Stowarzyszenia pragną, aby Sala Muzealna była miejscem jedności pokoleń, gdzie każdy mieszkaniec, będzie mógł poczuć dawnego ducha Koluszek i uczyć swoje dzieci pięknej historii ich Małej Ojczyzny- historię powstania opowiedzieli przedstawiciele stowarzyszenia.
Kolejnym punktem było Muzeum Regionalne w Brzezinach. Z historią Muzeum zapoznał nas dyrektor Muzeum Regionalnego.
Muzeum powstało w 1972 roku z inicjatywy członków Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Brzezińskiej. Członkowie Towarzystwa już od 1965 r. rozpoczęli akcję zbierania eksponatów i dokumentów historycznych, tworząc zalążek muzealnych zbiorów. Twórcą i wieloletnim dyrektorem placówki była etnograf pani Elżbieta Putyńska, potem muzeum kierował historyk Jerzy Kołodziej.
Siedziba Muzeum mieści się w pałacyku neogotyckim – niewątpliwie najciekawszym budynku niesakralnym w Brzezinach. Szczególne miejsce w kolekcji muzealnej zajmują zabytki związane z tradycyjnym rzemiosłem jakim w Brzezinach było krawiectwo. Zgromadzono tu liczne egzemplarze maszyn do szycia z XIX i początków XX wieku oraz dawnych żelazek krawieckich: blokowych, węglowych z kominem i bez, na duszę, mosiężnych i żeliwnych, gazowych, na paliwo płynne, elektrycznych z użyciem miki i spirali, a także tzw. prasulce i nożyce krawieckie.
W zbiorach muzeum znajduje się także bogata ikonografia i unikalne muzealia pozwolą wniknąć w specyfikę wielonarodowościowego miasteczka, w którym niemal każdy żył z krawiectwa.
Podczas naszego wyjazdu podziwialiśmy perełki naszego województwa jakim jest drewniany kościół w Mikołajewicach wzniesiony w roku 1420 i także w tym samym roku została erygowana parafia przez ówczesnego arcybiskupa gnieźnieńskiego Mikołaja Trąbę. Otrzymała wezwanie Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i świętych apostołów Piotra i Pawła
Obecnie w kościele znajdują się: Ołtarz główny barokowy z początku XVIII w. z rzeźbami św. Apostołów Piotra i Pawła. W ołtarzu obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, zasłaniany obrazem z podobizną św. Mikołaja. W 1888 r. zakupiono dwa ołtarze boczne: Przemienienia Pańskiego oraz św. Walentego. W 1880 r. dobudowano kaplicę murowaną, w której znajduje się ołtarz barokowy z 1640 r. z rzeźbami św. Kazimierza i św. Wojciecha oraz obrazem Najśw. Serca Jezusa.
Dzień zakończyliśmy Msza świętą w Kościele Podwyższenia Świętego Krzyża w Brzezinach. Parafia jest jedną z niewielu w Polsce posiadających relikwię z drzazgą z Krzyża Świętego, umieszczoną w zabytkowym relikwiarzu, w krzyżyku z kryształu górskiego.
Kościół parafialny pw. Podwyższenia Świętego Krzyża to jeden z najcenniejszych gotyckich zabytków województwa. Był wielokrotni przebudowywany i restaurowany. Dziś łączy w sobie elementy stylowe gotyku, renesansu i baroku. Z kościołem brzezińskim wiąże się postać jednego z największych pisarzy politycznych XVI w. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, który był niegdyś proboszczem w Brzezinach. Tu właśnie napisał swe słynne rozprawy łacińskie „Lascius, sive de poena homicidii (Łaski, czyli o karze za mężobójstwo)”.
Kościół to wysokiej klasy zabytek ze względu na elementy architektury tj. renesansowa kaplica ufundowana w 1534 r. przez Stanisława Lasockiego. Kopuła z latarnią wzorowana jest na bazylice św. Piotra w Rzymie. W kaplicy Miedzianków, gdzie prace mają być prowadzone m.in. przy ścianach, odnaleźć można cenne rzeźby nagrobkowe. Są one dziełem słynnego rzeźbiarza, autora wystroju Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu Giovanniego Ciniego ze Sieny. W przeciwległej ścianie kaplicy znajduje się renesansowa rzeźba nagrobkowa, dzieło Jana Michałowicza z Urzędowa. Cennym zabytkiem jest sepulkralna krypta z grobowcami członków rodziny Lasockich.
W trakcie wyjazdu nie mogło zabraknąć pieczenia kiełbasek na ognisku. W tym roku zakończyliśmy zaplanowany cykl w projekcie ,,Szlakami Niepodległej. Zorganizowano 5 wyjazdów po województwie łódzkim dla dorosłych, 6 wyjazdów dla dzieci, 7 wyjazdów do miejsc pamięci poległych bohaterów w obronie Wolnej Polski podczas XVII Zlotu Rodzinnego po Roztoczu oraz inne wyjazdu wynikające z ogólnopolskiego kalendarium np. do Niepokalanowa, Obór, Krakowa, Gniezna, Poznania, Częstochowy.
Wyjazdy pozwoliły zapoznać się z historią naszego regionu, Polski, roli kościoła w odzyskaniu niepodległości, miejscami pamięci poświęconym bohaterom którzy walczyli o Wolną Polskę.
Marianna Strugińska-Felczyńska
