Ojciec Święty Jan Paweł II
Do Biskupów Polskich, 15 stycznia 1993 r.
Czyż można wyobrazić sobie lepszą okazję do realizowania tej misji ewangelizacyjnej, jak włączenie się w Akcję Katolicką, czy w którąś z działających w parafii grup apostolskich?
Nowa ewangelizacja musi uczynić jednym ze swych istotnych elementów głoszenie społecznej nauki Kościoła, ponieważ ukazuje jego bezpośrednie konsekwencje dla życia społeczeństwa i czyni codzienną walkę o sprawiedliwość elementem świadectwa o Chrystusie Zbawicielu. Jest to szczególnie ważne w krajach, które jak Polska, odeszły od komunizmu i muszą podjąć olbrzymi wysiłek moralnej, gospodarczej i politycznej odbudowy. Kościół ma tutaj do spełnienia rolę niezmiernie doniosłą. Kościół nie przestaje być znakiem sprzeciwu, tak jak jego Założyciel. Nie tylko w czasach dyktatury ateistycznej, ale także dzisiaj nauczanie i obecność Kościoła w życiu społecznym budzi sprzeciw pewnych środowisk. Wierny swej misji musi on jednak podjąć to wielkie zadanie służebnej obecności w świecie, obecności, która jest ewangelizacją. Jest to jego prawo i zarazem podstawowy obowiązek.
W dzisiejszych czasach fundamentalnego znaczenia nabiera posługa Kościoła wobec kultury. Pamiętamy o roli Kościoła na tym polu, kiedy to naszą polską kulturę chciano za wszelką cenę pozbawić tych korzeni, z których wyrosła, tzn. korzeni chrześcijańskich?
Dzisiaj także, kultura znalazła się w stanie kryzysu i zachwiania w sferze najbardziej podstawowych wartości. Spór o polską kulturę trwa w dalszym ciągu, a nawet pod wieloma względami się nasilił. Dlatego nie może zabraknąć zdecydowanego głosu Kościoła i jego wysiłku ewangelizacyjnego w tej dziedzinie. Sferą, która dzisiaj w Polsce wymaga wielkiego wysiłku ewangelizacyjnego jest życie społeczno-gospodarcze. Kościół w Polsce również dzisiaj nie przestaje być rzecznikiem sprawiedliwości i solidarności społecznej oraz obrońcą tych, których dotykają rozmaite formy niesprawiedliwości. Bardziej niż w przeszłości, musimy dzisiaj się uczyć pomagać sobie nawzajem. Kategorią, która płaci szczególnie wysoka cenę za dokonujące się reformy, są bezrobotni. Wraz ze swymi bliskimi znajdują się oni nieraz w sytuacjach dramatycznych.
Zadanie ewangelizacji Kościół wypełnia również w odniesieniu do wspólnoty politycznej. Kościół jawi się tu nie jako konkurent czy partner gry politycznej, lecz jako stróż porządku moralnego, jako sumienie krytyczne. Zadanie to Kościół w Polsce wypełniał od zarania dziejów naszej Ojczyzny. Wydaje się, że pewne kręgi, które jeszcze do niedawna tę rolę Kościoła akceptowały, zajmują wobec niej postawę krytyczną lub wręcz negatywną, chcąc zmusić Kościół do milczenia. Kościół jednak milczeć nie może. W ostatnich dziesięcioleciach, w okresie zniewolenia totalitarnego, Kościół w szczególny sposób pełnił funkcję rzecznika i obrońcy suwerenności Narodu, bronił jego praw. A jak jest dzisiaj, w dobie odzyskania wolności? Czy rzeczywiście działalność Kościoła w Polsce należy zamknąć w obrębie murów świątynnych?
Episkopat Polski
LIST BISKUPÓW POLSKICH NA TEMAT AKCJI KATOLICKIEJ
Warszawa, 17 marca 1995 roku
Akcja Katolicka w służbie nowej ewangelizacji
Drodzy Bracia i Siostry,
Okres Wielkanocny pozwala nam cieszyć się zwycięstwem naszego Zbawiciela nad śmiercią i grzechem. Ta radość udziela się każdemu chrześcijaninowi i zachęca do dawania świadectwa o Zmartwychwstałym Panu, który zna wszystkie swoje owce i pragnie „dać im 'życie wieczne’ (J 10,28). Pan Jezus, objawiając się Apostołom umacniał ich wiarę, i polecał, by Ewangelię głosili wszystkim ludziom, jako źródło zbawiennej prawdy i prawa moralnego: „Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Uczciwie zachowywać wszystko, co wam przekazałem. ,A oto Ja jestem z wam przez wszystkie dni, aż do skończenia świata” (Mt 28,18-20).
Apostołowie wierni poleceniu Chrystusa i umocnieni Jego łask. „poszli i głosili Ewangelię wszędzie, a Pan współdziałał z nim i potwierdzał naukę znakami, które jej towarzyszyły” (Mt 16,20)
Z natchnienia Ducha Świętego misja Apostołów zaczęła wydawać owoce. Liczni ludzie przyjmowali naukę Chrystusa, nawracali się i stawali się jej apostołami, spełniając zalecenie św. Pawła skierowane do Tymoteusza: „Co usłyszałeś ode mnie za pośrednictwem wielu świadków, przekaż zasługującym na wiarę ludziom, którzy będą też zdolni nauczać innych” (2 Tm 2,2).
Od początku działalności Kościoła, ludzie świeccy pomagali Apostołom w ich ewangelizacyjnej posłudze (zob. Rz 16; Flp 4,3; i in.). Współdziałanie to dostrzegamy także na przestrzeni wieków. Tak więc, dobrze zorganizowana współpraca świeckich w apostolstwie hierarchicznym, należy od czasów apostolskich do stałej i owocnej tradycji Kościoła.
Prawdę tę przypomniał na nowo Katechizm Kościoła Katolickiego ucząc, że Chrystus pełni swe prorocze zadania nie tylko przez hierarchię, ale także przez świeckich, którzy świadcząc o Chrystusie zarówno słowem, jak i przykładem życia włączają się aktywnie w ewangelizację (por. KKK, nr 904-906).
1. Akcja Katolicka – nową formą apostolstwa świeckich.
W czasie ostatniej wizyty, zwanej Ad limina biskupów polskich w Rzymie, Ojciec Święty pozytywnie ocenił pracę Kościoła w Polsce. Mówił: „Ze szczególnym zadowoleniem powitałem, Waszą Drodzy Bracia, decyzję dotyczącą ponownego powołania do życia Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży”
Jednakże na duszpasterskiej mapie Polski Papież zauważył brak sprawdzonej w innych krajach ponadpokoleniowej formy apostolstwa świeckich, którą zalecił wprowadzić. Jest nią „Akcja Katolicka, która kiedyś w Polsce była tak żywa i przyniosła tyle wspaniałych owoców. Trzeba więc, aby na nowo odżyła. Bez niej bowiem infrastruktura zrzeszeń katolickich w Polsce byłaby niepełna.” – mówił Jan Paweł II w dniu 12.01.1993 roku A więc, bez Akcji Katolickiej Kościołowi w Polsce czegoś brakuje.
Czym jest Akcja Katolicka, na którą oczekuje Ojciec Święty i Kościół?
Dokumenty Soboru Watykańskiego 1I określają ją jako „współpracę świeckich w apostolstwie hierarchicznym” (DA, 20). Chodzi tu o szczególnie ścisłą jedność działania świeckich oraz kapłanów i biskupów, która wypływa z natury Kościoła. Trzeba jednak wyraźnie stwierdzić, że apostolat Akcji Katolickiej zawsze pozostaje domeną świeckich. Zarówno bowiem biskupi jak i świeccy mają obowiązek wspólnie wsłuchiwać się w to „co mówi Duch do Kościołów” (Ap 2,7).
Jednym z elementów istotnych dla Akcji Katolickiej jest jej inspiracja duchowo – religijna i moralna.
„Żyjemy w świecie, w którym powab zaangażowania w sprawy doczesne jest bardzo silny i nęcący, ale tylko ludzie o rzetelnej, głębokiej formacji moralnej, duchowej i intelektualnej zdolni będą dokonywać koniecznych reform i przemian tak bardzo potrzebnych dzisiejszym czasom i ludziom” (Paweł VI).
Akcja Katolicka nie jest powołana, aby stać się partią polityczną. Chociaż katolicy jako obywatele mają prawo i obowiązek łączyć się w różnych stowarzyszeniach politycznych, to cel Akcji Katolickiej jest celem Kościoła, gdyż „Świeccy starają się w łączności z biskupami i z kapłanami, służyć wiernie i aktywnie rozwojowi całej chrześcijańskiej wspólnoty i ożywianiu duchem, wszystkich dziedzin życia” (Jan Paweł II, Christifideles Laici, 31).
Akcja Katolicka nie zastrzega sobie monopolu apostolstwa świeckich i nie ma zamiaru kierować innymi stowarzyszeniami czy ruchami katolickimi, z którymi powinna współpracować.
Podstawą teologiczną i motywem do działania katolików w świecie jest przyjęty Chrzest, Bierzmowanie i Eucharystia – sakramenty życia chrześcijańskiego, które wyposażają ochrzczonego w mandat odpowiedzialności za wiarę i nakładają obowiązek jej głoszenia oraz obrony.
Chociaż chrześcijanin nie potrzebuje dodatkowego upoważnienia, aby mógł wiarę głosić, to jednak włączenie się w Akcję Katolicką stworzy kolejną okazję do odkrycia wspólnej odpowiedzialności za Kościół i pomoże w przełamaniu anonimowości wiary poprzez włączenie się w zorganizowany apostolat, Chodzi tu niejako o odważne otwarcie drzwi i wyjście z Wieczernika Kościoła w świat, aby wspólnie, zgodnie ze znaną metodą Akcji Katolickiej:
1 – przyjrzeć się sytuacji życiowej,
2 – przemyśleć i ocenić tę sytuację w świetle wartości i zasad Ewangelii,
3 – działać, promując czyny z wiary.
2. Pola pracy Akcji Katolickiej.
Przed Kościołem w Polsce otwarło się obecnie zadanie nowej ewangelizacji, które realizujemy m.. in. przez Synod Plenarny i Program duszpasterski. W bieżącym roku marny szczególnie na uwadze misyjne posłannictwo Kościoła, które obejmuje zarówno duchownych jak i świeckich.
Czyż można wyobrazić sobie lepszą okazję do realizowania tej misji ewangelizacyjnej jak włączenie się w Akcję Katolicką, czy w którąś z działających w parafii grup apostolskich?
W określeniu pól pracy duszpasterskiej warto sięgnąć do wspomnianych wyżej zaleceń Ojca Świętego, które pochodzą od kogoś. kto Kościół kocha, zna jego potrzeby i możliwości. Papież zachęca katolików świeckich do odczytania nowych zadań i domaga się od nas nowej strategii duszpasterskiej, na wzór ewangelizacji z pierwszych wieków. Oto słowa Ojca Świętego:
„Nowa ewangelizacja musi uczynić jednym ze swych istotnych elementów, głoszenie społecznej nauki Kościoła. Ponieważ ukazuje jego bezpośrednie konsekwencje dla życia społeczeństwa i czyni codzienną walkę o sprawiedliwość elementem świadectwa o Chrystusie Zbawicielu. Jest to szczególnie ważne w krajach, które jak Polska, odeszły od komunizmu i muszą podjąć olbrzymi wysiłek moralnej, gospodarczej i politycznej odbudowy. Kościół ma tutaj do spełnienia rolę niezmiernie doniosłą.
Kościół nie przestaje być znakiem sprzeciwu, tak jak jego Założyciel. Nie tylko w czasach dyktatury ateistycznej, ale także dzisiaj nauczanie i obecność Kościoła w życiu społecznym budzi sprzeciw pewnych środowisk. Wierny swej misji musi on jednak podjąć to wielkie zadanie służebnej obecności w świecie, obecności, która jest ewangelizacja. Jest to jego prawo i zarazem podstawowy obowiązek…
W dzisiejszych czasach fundamentalnego znaczenia nabiera posługa Kościoła wobec kultury… Pamiętamy o roli Kościoła na tym polu, kiedy to naszą polską kulturę chciano za wszelka cenę pozbawić tych korzeni, z których wyrosła, tzn. korzeni chrześcijańskich… Dzisiaj także, kultura znalazła się w stanie kryzysu i zachwiania w sferze najbardziej podstawowych wartości … Spór o polska kulturę trwa w dalszym ciągu, a nawet pod wieloma względami się nasilił. Dlatego nie może zabraknąć zdecydowanego głosu Kościoła i jego wysiłku ewangelizacyjnego w tej dziedzinie…
Sfera która dzisiaj w Polsce wymaga wielkiego wysiłku ewangelizacyjnego jest życie gospodarczo-społeczne… Kościół w Polsce również dzisiaj nie przestaje być rzecznikiem sprawiedliwości i solidarności społecznej oraz obrońca tych, których dotykają rozmaite formy niesprawiedliwości…
Bardziej niż w przeszłości, musimy dzisiaj się uczyć pomagać sobie nawzajem… Kategoria która płaci szczególnie wysoką cenę za dokonujące się reformy, są bezrobotni. Wraz ze swymi bliskimi znajdują się oni nieraz w sytuacjach dramatycznych…
Zadanie ewangelizacji Kościół wypełnia również w odniesieniu do wspólnoty politycznej… Kościół jawi się tu nie jako konkurent czy partner gry politycznej, lecz jako stróż porządku moralnego, jako sumienie krytyczne. Zadanie to Kościół w Polsce wypełniał od zarania dziejów naszej Ojczyzny… Wydaje się, że pewne kręgi, które jeszcze do niedawna tę rolę Kościoła akceptowały, zajmują wobec niej postawę krytyczną lub wręcz negatywną, chcąc zmusić Kościół do milczenia. Kościół jednak milczeć nie może.
W ostatnich dziesięcioleciach, w okresie zniewolenia totalitarnego, Kościół w szczególny sposób pełnił funkcję rzecznika i obrońcy suwerenności Narodu, bronił jego praw… A jak jest dzisiaj, w dobie odzyskiwania wolności?… Czy rzeczywiście działalność Kościoła w Polsce należy zamknąć w obrębie murów świątynnych?”
(Jan Paweł II do Biskupów Polskich, 15.01.1993).
Oto, Drodzy Bracia i Siostry, sam Ojciec Święty wyjaśnił nam, że Kościół żywy, to Chrystus obecny w świecie poprzez działania wszystkich wierzących. Wszyscy, przez wiarę i chrzest, otrzymaliśmy niezwykle doniosłe zadania, od których nie powinniśmy się uchylać. Od wypełnienia tych zadań zależy zbawienie nasze i wielu innych ludzi, a skorzysta z nich również Ojczyzna i świat, potrzebujący moralnego odrodzenia.
Biskupi zwracają się dziś do kapłanów i katolików świeckich o pomoc w podjęciu tych licznych zadań. Sposobem budzącym szczególną nadzieję będzie powołanie Akcji Katolickiej jako wspólnego dzieła katolickiej Polski w wysiłku odrodzenia moralnego i nowej ewangelizacji, aby przeniknąć Ewangelią miłości każde serce i każdą dziedzinę życia społecznego.
Zadania te są wieloaspektowe i trudne, ale podejmiemy je z ufnością w pomoc Bożą i z radością, bo są możliwe do wykonania i zaowocują pogłębioną formacją wiary w komunii Kościoła. Wzorem szczególnym i zawsze aktualnym jest dla nas „Pokorna Służebnica Pana”, która niczego bardziej nie pragnie jak przekonać nas: „Zróbcie wszystko cokolwiek wam Syn powie” (J 2,5).
3. Promocja i zachęta
Mamy nadzieję, że każdy kapłan i wszyscy chrześcijanie, a zwłaszcza ci, którzy już znają trud pracy dla Ewangelii, włączą się najpierw we własnej parafii w grupę Akcji Katolickiej. Ufamy, że młodzież i dzieci odnajdą drogę do KSM-u, Krucjaty Eucharystycznej, zespołu synodalnego, bądź innych katolickich stowarzyszeń i wspólnot, aby przeżyć bliskość Chrystusa tam obecnego „bo gdzie są dwaj albo trzej zebrani m imię moje, tam jestem pośród nich” (Mt l 8.20).
Ufamy, że Kościół ożyje w sercach wielu ludzi przez podjęty wysiłek systematycznej refleksji nad pogłębieniem wiary, przez modlitwę i realizowany program działania. Nie czas teraz wstydzić się Ewangelii, ale czas głosić ją na dachach! Trzeba, aby i dziś „Słowo Pańskie rozszerzało się po całym kraju” (Dz 13,49).
Na trud i radość nowej ewangelizacji z serca wam błogosławimy. Podpisali Kardynałowie, Arcybiskupi i Biskupi obecni na 275 Konferencji Episkopatu Polski.
Episkopat Polski
Z LISTU BISKUPÓW POLSKICH
7 maja 1996 r.
Akcja Katolicka – nową formą apostolstwa świeckich
W czasie ostatniej wizyty zwanej Ad limina Apostolorum, biskupów polskich w Rzymie, Ojciec Święty pozytywnie ocenił pracę Kościoła w Polsce. Mówił: „Ze szczególnym zadowoleniem powitałem, Waszą Drodzy Bracia, decyzję dotyczącą ponownego powołania do życia Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży”. Jednakże na duszpasterskiej mapie Polski zauważył Papież brak sprawdzonej w innych krajach ponadpokoleniowej formy apostolstwa świeckich, którą zlecił wprowadzić. Jest nią „Akcja Katolicka, która kiedyś w Polsce była tak żywa i przyniosła tyle wspaniałych owoców. Trzeba więc, aby na nowo odżyła. Bez niej bowiem infrastruktura zrzeszeń katolickich w Polsce byłaby niepełna” – mówił 12 stycznia 1993 r. Jan Paweł II. A więc, bez Akcji Katolickiej Kościołowi w Polsce czegoś brakuje.
Czym jest Akcja Katolicka, na którą oczekuje Ojciec Święty i Kościół?
Dokumenty Soboru Watykańskiego II określają ją jako „współpracę świeckich w apostolstwie hierarchicznym” (DA, 20). Chodzi tu o szczególnie ścisłą jedność działania świeckich oraz kapłanów i biskupów, która wypływała z natury Kościoła. Trzeba jednak wyraźnie stwierdzić, że apostolat Akcji Katolickiej zawsze pozostaje domeną świeckich. Zarówno bowiem biskupi, jak i świeccy mają obowiązek wspólnie wsłuchiwać się w to „co mówi Duch do Kościołów” (Ap 2, 7).
Jednym z elementów istotnych dla Akcji Katolickiej jest jej inspiracja duchowo-religijna i moralna. „Żyjemy w świecie, w którym powab zaangażowania w sprawy doczesne jest bardzo silny i nęcący, ale tylko ludzie o rzetelnej, głębokiej formacji moralnej, duchowej i intelektualnej zdolni będą dokonywać koniecznych reform i przemian tak bardzo potrzebnych dzisiejszym czasom i ludziom” (Paweł VI).
Akcja Katolicka nie jest powołana, aby stać się partią polityczną. Chociaż katolicy jako obywatele mają prawo i obowiązek łączyć się w różnych stowarzyszeniach politycznych, to cel Akcji Katolickiej jest celem Kościoła, gdyż „Świeccy starają się w łączności z biskupem i z kapłanami, służyć wiernie i aktywnie rozwojowi całej chrześcijańskiej wspólnoty i ożywianiu duchem, wszystkich dziedzin życia” (Jan Paweł II, Christofideles laici, 31). Akcja Katolicka nie zastrzega sobie monopolu apostolstwa świeckich i nie ma zamiaru kierować innymi stowarzyszeniami czy ruchami katolickimi, z którymi powinna współpracować.
Podstawą teologiczną i motywem do działania katolików w świecie jest przyjęty Chrzest, Bierzmowanie i Eucharystia – sakramenty życia chrześcijańskiego, które wyposażają ochrzczonego w mandat odpowiedzialności za wiarę i nakładają obowiązek jej głoszenia oraz obrony. Chociaż chrześcijanin nie potrzebuje dodatkowego upoważnienia, aby mógł wiarę głosić, to jednak włączenie się w Akcję Katolicką stwarza kolejną okazję do odkrycia wspólnej odpowiedzialności za Kościół i pomoże w przełamaniu anonimowości wiary poprzez włączenie się w zorganizowany apostolat. Chodzi tu niejako o odważne otwarcie drzwi i wyjście z Wieczernika Kościoła w świat, aby wspólnie, zgodnie ze znaną metodą Akcji Katolickiej:
1) przyjrzeć się sytuacji życiowej,
2) przemyśleć i ocenić tę sytuację w świetle wartości i zasad Ewangelii,
3) działać, promując czyny z wiary.
Abp Władysław Ziółek – Arcybiskup Łódzki
Łódź, 21 października 1996 r.
Słowo Arcybiskupa Łódzkiego o Akcji Katolickiej w Łódzkiej Archidiecezji
W przemówieniu wygłoszonym 12 stycznia 1993 r. do biskupów polskich przybyłych do Rzymu z wizytą ad limina Apostolorum Ojciec Święty Jan Paweł II wypowiedział się na temat najważniejszych spraw Kościoła w Polsce. Mówiąc z uznaniem o stowarzyszeniach i ruchach katolickich Ojciec Święty stwierdził, że ,,wśród nich szczególne miejsce zajmuje Akcja Katolicka, która kiedyś w Polsce była tak żywa i przyniosła tyle wspaniałych owoców. Trzeba więc, aby na nowo odżyła”.
Słowa Papieża na temat Akcji Katolickiej biskupi przyjęli jako wyjątkowo pilny postulat do zrealizowania. Trwające kilka lat przygotowania ukończono w maju 1996 r., gdy Episkopat Polski uchwalił statut Akcji Katolickiej. Czytamy w nim, że ,,Akcja Katolicka jest stowarzyszeniem katolików świeckich, którzy w zorganizowanej formie bardziej bezpośrednio współpracują z hierarchią kościelną w realizowaniu ogólnego celu apostolskiego Kościoła” (Wstęp).
Rozwijając swoją działalność na poziomie krajowym, diecezjalnym i parafialnym Akcja Katolicka osiąga swój główny cel, którym jest: pogłębienie formacji chrześcijańskiej i organizowanie bezpośredniej współpracy katolików świeckich z hierarchią kościelną w prowadzeniu apostolskiej misji Kościoła (art. 9). Patronem Akcji Katolickiej w Polsce jest św. Wojciech, świętem patronalnym zaś – Niedziela Chrystusa Króla Wszechświata (art. 8).
Wysoce skuteczna działalność Akcji Katolickiej w Polsce przed II wojną światową jeszcze dziś, mimo czasowego oddalenia, budzi głęboki podziw. Była ona wtedy szkołą zdrowej aktywności chrześcijańskiej, mobilizowała członków do ofiarnego zaangażowania na rzecz Kościoła, Ojczyzny i ludzi potrzebujących pomocy. Obecnie zatem następuje w Polsce odradzanie Akcji Katolickiej, której w czasach komunistycznych odebrano brutalnie prawo do istnienia. Realizując to wielkie dzieło Kościoła w Polsce, możemy obecnie czerpać z jego dawnych wzorców i sprawdzonych doświadczeń.
Pragnę dziś poinformować Synów i Córki Kościoła łódzkiego, że 16 października 1996 r. podjąłem kroki zmierzające do formalnego ustanowienia Akcji Katolickiej w Archidiecezji Łódzkiej. Powołany przeze mnie tego dnia zespół wraz z asystentem archidiecezjalnym rozpoczął już pracę nad tworzeniem struktur Akcji Katolickiej na poziomie diecezjalnym i parafialnym.
Dzięki cennej inicjatywie Tygodnika ,,Niedziela” (z 6 października br.), w rękach jego czytelników znalazł się pełny tekst Statutu Akcji Katolickiej w Polsce. Zachęcam wszystkich do jego wnikliwej lektury. Rozszerzy to z pewnością naszą dotychczasową wiedzę o Akcji Katolickiej i przekona do aktywnego w niej udziału.
Powstająca Akcja Katolicka jest dla nas wszystkich znakiem czasu i wyzwaniem chwili. Stanowi też historyczną szansę dla ewangelizacji, która zapewnia jednostce i społeczeństwu religijne i moralne odrodzenie. Szczególne nadzieje na przyszłość rodzi fakt, że Akcja Katolicka jest zorganizowanym apostolatem ludzi świeckich. Zapewni to działalności polskiego laikatu niespotykaną dotąd skuteczność i przyczyni się do zaktywizowania całego społeczeństwa, które przez ponad 40 lat poddawane było działaniom zmierzającym do jego ubiernienia.
Dziś zwracam się do wszystkich duszpasterzy i wiernych świeckich, aby zechcieli ofiarować swoją pracę, gorliwość i wolę współdziałania na rzecz odradzającej się Akcji Katolickiej. Szczegółowych informacji na ten temat udzielą swoim parafianom ich duszpasterze. Jestem przekonany, że dzieło budowania Akcji Katolickiej w nowych uwarunkowaniach spotka się z życzliwą reakcją wszystkich Archidiecezjan. Będzie też dla szerokich kręgów katolików twórczą inspiracją w ich codziennym zatroskaniu o dobro wspólne Kościoła i Narodu. Na nowe zadania i nowy trud wszystkim z serca błogosławię.
Benedykt XVI Papież
Watykan, 6 maja 2011
Drodzy przyjaciele z Włoskiej Akcji Katolickiej!
Zebraliście się na swym zgromadzeniu ogólnym na temat: „Żyć wiarą, kochać życie. Wychowawcze zaangażowanie Akcji Katolickiej”, aby potwierdzić swoją miłość do Chrystusa i do Kościoła oraz aby odnowić drogę swego stowarzyszenia zobowiązaniem się do pełnego podjęcia swej odpowiedzialności świeckiej w służbie Ewangelii. Jako dzieci, młodzież i dorośli oddajecie się do dyspozycji Pana w Kościele uroczystym i publicznym zaangażowaniem, w łączności z pasterzami, aby dawać dobre świadectwo w każdym środowisku życiowym. Wasza obecność jest rozpowszechniona w parafiach, rodzinach, dzielnicach, w środowiskach społecznych: jest to obecność, którą żyjecie w życiu codziennym i w dążeniu do świętości. Wasze dzieci, nastolatki i młodzież chcą być żywotni i szczęśliwi, wielkoduszni i odważni, jak błogosławiony Piotr Jerzy Frassati. Macie zapał do poświęcania się w imię budowy miasta wszystkich oraz odwagę służenia w instytucjach, jak Wiktor Bachelet, jak błogosławiony Albert Marvelli, jak Józef Toniolo, który wkrótce będzie beatyfikowany. W waszym projekcie formacji ludzkiej i chrześcijańskiej chcecie być wiernymi przyjaciółmi Chrystusa, jak błogosławione Pierina Morosini i Antonia Mesina, jak czcigodna Armida Barelli. Chcecie ożywiać na nowo nasze wspólnoty dzięki dzieciom, fascynującym ze względu na czystość swych serc, jak Antonietta Meo, zdolnym do pociągania nawet swych rodziców do Jezusa. Gdy przyjmuję wasze dzieci z okazji Bożego Narodzenia lub miesiąca pokoju, jest zawsze pełen podziwu dla naturalności, z jaką głoszą one radość Pana.
W październiku ubiegłego roku spotkałem waszych nastolatków i młodzież, zaangażowanych i uroczystych, kochających prawdziwą wolność, która ukierunkowuje ich ku szlachetnemu życiu, ku bezpośredniemu apostolatowi. Mają oni przed sobą przykład mężczyzn i kobiet zadowolonych ze swojej wiary, którzy chcą towarzyszyć nowym pokoleniem miłością, mądrością i modlitwą, którzy zamierzają budować cierpliwie tkankę życia wspólnotowego i podejmować najbardziej palące problemy codziennego życia rodziny: obronę życia, cierpienie podziałów i opuszczenia, solidarność w nieszczęściach, przyjmowanie ubogich i uchodźców [lub bezpaństwowców]. Za nimi idą kapłani asystenci, którzy dobrze wiedzą, co znaczy wychowywać do świętości. W diecezjach jesteście wezwani do stałej, wiernej i bezpośredniej współpracy ze swymi biskupami w imię życia i misji Kościoła. Wszystko to nie rodzi się spontanicznie, ale jako wielkoduszna odpowiedź na wezwanie Boże do przeżywania w pełnej odpowiedzialności swego Chrztu, godności bycia chrześcijanami. Dlatego organizujecie się w stowarzyszenie o ściśle określonych ideałach i cechach, jak na to wskazuje Sobór Powszechny Watykański II: stowarzyszenie, mające apostolski cel Kościoła, które współpracuje z hierarchią. Które jawi się jako ciało organiczne i które od Kościoła otrzymuje wyraźny mandat (por. dekret Apostolicam actuositatem, 20). Na podstawie tego, czym jesteście, chciałbym powierzyć wam, drodzy przyjaciele, idąc drogą mych czcigodnych poprzedników, pewne wskazówki co do waszego zaangażowania:
1. Perspektywa wychowawcza
Na płaszczyźnie wyznaczonej przez Biskupów Kościołów [lokalnych] we Włoszech jesteście szczególnie wezwani do doceniania swego powołania wychowawczego. Akcja Katolicka jest wykwalifikowaną siłą edukacyjną, wspieraną przez dobre narzędzia, przez ponad stuletnią tradycję. Umiecie wychowywać dzieci i nastolatki dzięki Akcji Katolickiej Dzieci [ACR], umiecie realizować procesy wychowawcze z dorastającymi i młodzieżą, jesteście zdolni do stałej formacji z młodzieżą pełnoletnią. Wasza działalność będzie w najwyższym stopniu wyrazista, jeśli, jak to już robicie, będziecie jeszcze bardziej pracować w perspektywie głęboko wspólnotowej i jeśli będziecie wspierać współpracę z innymi siłami wychowawczymi zarówno kościelnymi, jak i cywilnymi. Aby wychować, należy wychodzić poza okazje, poza bieżącą chwilę i budować – we współpracy z wszystkimi – plan życia chrześcijańskiego, oparty na Ewangelii i nauczaniu Kościoła, stawiając w centrum całościową wizję osoby. Wasz Projekt Formacyjny dotyczy wielu chrześcijan i ludzi dobrej woli, zwłaszcza jeśli mogą oni ujrzeć w was wzorce życia chrześcijańskiego, wielkodusznego i radosnego zaangażowania, głębokiego życia wewnętrznego i komunii kościelnej.
2. Propozycja świętości
Wasze stowarzyszenia są szkołami świętości, w których człowiek wdraża się do pełnego oddania się sprawie Królestwa Bożego, do ustanowienia życia głęboko ewangelicznego, charakteryzującego was jako świeckich wierzących w miejscach waszego codziennego życia. Wymaga to intensywnej modlitwy zarówno wspólnotowej, jak i osobistej, ciągłego słuchania Słowa Bożego, gorliwego życia sakramentalnego. Należy przyjmować termin „świętość” jako wyraz powszechny, nie wyjątkowy, który nie określa tylko heroicznych stanów życia chrześcijańskiego, ale który ukazuje w rzeczywistości wszystkich dni zdecydowaną odpowiedź i gotowość do działania Ducha Świętego.
3. Formacja do zaangażowania kulturalnego i politycznego
Świętość oznacza dla was także spalanie się w służbie dobru wspólnemu zgodnie z zasadami chrześcijańskimi, ofiarowując w życiu miasta obecność wysokiej jakości, bezinteresowną i stanowczą, przejawiającą się w postępowaniach, wiernych nauczaniu kościelnemu i ukierunkowaną na dobro wszystkich. Formacja do zaangażowania kulturalnego i politycznego stanowi zatem dla was ważne zadanie, wymagające myślenia ukształtowanego przez Ewangelię, zdolnego do uzasadniania idei i propozycji dotyczących świeckich. Jest to więc zaangażowanie, które spełnia się, wychodząc przede wszystkim od życia codziennego, od matek i ojców, do podejmowania nowych wyzwań edukacji dzieci, pracowników i studentów, ośrodków kultury, nastawionych na służenie wzrostowi wszystkich. Włochy przechodziły trudne okresy historyczne i wychodziły z nich z nowym zapałem również dzięki bezwarunkowemu całkowitemu oddaniu się świeckich katolików, zaangażowanych w polityce i w instytucjach. Dziś życie publiczne [waszego] kraju wymaga dalszych wielkodusznych odpowiedzi ze strony ludzi wierzących, aby oddawali do dyspozycji wszystkich własne zdolności oraz własne siły duchowe, intelektualne i moralne.
4. Szerokie włączenie się w wielkie problemy świata i Morza Śródziemnego
Na koniec proszę was, abyście byli wielkoduszni, otwarci na innych, solidarni, przede wszystkim zaś głosicielami piękna wiary. Wielu mężczyzn, kobiet i dzieci nawiązuje kontakt z naszym światem, który znają powierzchownie, zaślepieni złudnymi obrazami, a nie chcą przy tym tracić nadziei ani pomniejszenia swej godności. Potrzebują chleba, pracy, wolności, sprawiedliwości, pokoju, uznania swych nienaruszalnych praw jako dzieci Bożych. Potrzebują wiary i my możemy im pomóc, szanując ich przekonania religijne, w wolnej i spokojnej wymianie, ofiarowując z prostotą, szczerością i gorliwością naszą wiarę w Jezusa Chrystusa. W budowaniu dziejów Włoch Akcja Katolicka miała wielki udział – jak to już miałem okazję napisać do prezydenta republiki z okazji 150-lecia Jedności Włoch – starając się łączyć umiłowanie ojczyzny i wiarę w Boga. Zakorzeniona na całym obszarze narodowym może się przyczyniać także dzisiaj do tworzenia kultury ludowej, rozpowszechnionej i pozytywnej oraz do kształtowania osób odpowiedzialnych, zdolnych do służenia krajowi, jak to było w okresie, w którym opracowywano Kartę Konstytucyjną i odbudowywano kraj po drugiej wojnie światowej. Akcja Katolicka może pomóc Włochom w znalezieniu odpowiedzi na ich szczególne powołanie jako kraju umieszczonego na Morzu Śródziemnym – skrzyżowaniu kultur, dążeń, napięć, wymagających wielkiej siły wspólnoty, solidarności i wielkoduszności. Włochy zawsze ofiarowały narodom bliskie i dalekim bogactwo swej kultury i swej wiary, swej sztuki i swej myśli. Dzisiaj wy, świeccy chrześcijanie, jesteście wezwani do ofiarowania z przekonaniem piękna swej kultury i argumentów swej wiary, jak również braterskiej solidarności, aby Europa stanęła na wysokości obecnego historycznego wyzwania.
Kierując do całego Zgromadzenia najserdeczniejsze życzenia, pozdrawiam przewodniczącego prof. Franco Miano, asystenta generalnego biskupa Domenico Sigaliniego oraz wszystkich delegatów i każdego a całej wielkiej rodzinie Włoskiej Akcji Katolickiej przesyłam specjalne błogosławieństwo apostolskie.
Tłumaczył: Krzysztof Gołębiowski
Mirosław Ciepłucha
były Prezes Zarządu DIAK Archidiecezji Łódzkiej
Parafia Dobrego Pasterza w Łodzi, 15 listopada 1998 r.
Lęk przed Akcją Katolicką to lęk przed Jezusem Chrystusem i Jego prawdziwym Kościołem. Akcję Katolicką należy rozumieć jako powołanie i misję ludzi świeckich w łączności z hierarchią; przyjąć, że świeccy i duchowni to jeden Kościół; że, wiara świeckich jest pełna w Kościele, a nie tylko namiastką.
Akcja Katolicka to: urząd Kościelny wiernych świeckich, należący do fundamentalnej struktury Kościoła; misja głoszenia Zmartwychwstałego Jezusa Chrystusa; chrystianizacja każdej dziedziny życia; wspólny front apostolskiego działania Kościoła; budowa Kościoła – nie przez zewnętrzną ludzką działalność typu świeckiego, ale przez środki nadprzyrodzone: słowo, sakrament i posługę miłości; widzieć, oceniać, działać – w duchu Ewangelii; odrodzenie życia według zasad katolickich w rodzinie i społeczeństwie; kształtowanie życia według zasad wiary; wzrastanie i umacnianie wspólnoty chrześcijańskiej; pogłębienie wiedzy o Jezusie Chrystusie, aby nastąpił świadomy wybór Jezusa Chrystusa jako Pana życia chrześcijanina; apostolstwo indywidualne (KPK – apostolstwo powinno przybrać formę Akcji Katolickiej); odpowiedź na trendy sekularyzacji, wypierające wartości chrześcijańskie z życia społeczeństwa; szkoła życia społecznego.
Zadania naszego Instytutu to: formacja intelektualna, duchowa, apostolska, kulturalna, społeczna; realizacja apostolskiego celu Kościoła w zakresie ewangelizacji, uświęcania się, formacji sumienia według wzoru sumienia chrześcijańskiego; dążenie każdego chrześcijanina do świętości; rozświetlać życie codziennego według Ewangelii Jezusa: rodzinne, społeczne, zawodowe, polityczne, ekonomiczne, kulturalne; głosić Jezusa (ewangelizacja) w małżeństwie, rodzinie i społeczeństwie (różne instytucje, np. szkoła) biorąc wzór ze Świętej Rodziny; “Małżeństwo i rodzina stanowią pierwszą płaszczyznę społecznego zaangażowania katolików świeckich” – Jan Paweł II; wdrażanie życie Ewangelią w życie codzienne; współodpowiedzialność świeckich z hierarchią za wyznawaną wiarę, a podawaną przez Urząd Nauczycielski Kościoła; świadectwo jedności w wierze z duchowieństwem, biskupami i papieżem; przywrócić świadomość suwerenności duchowej i moralnej Kościoła;współpraca świeckich i duchownych; świeccy przyjmują odpowiedzialność za prowadzenie działalności duszpasterskiej; podejmować wspólne (świeccy i duchowni) działanie, aby budować, rozwijać i podkreślać wspólnotę Kościoła; angażować świeckich w organizowanie życia codziennego, społecznego i kościelnego – niweczyć bierność; prowadzić działalność pod zwierzchnictwem hierarchii, czuwającej nad czystością doktryny katolickiej; wdrażać i uczyć katolików świeckich pracy w zespołach ludzkich, wspólnotach; “ożywienie umiłowania modlitwy, kontemplacji, życia liturgicznego i sakramentalnego, działalność na rzecz wzrostu powołań do chrześcijańskiego małżeństwa, do sakramentalnego kapłaństwa i do życia konsekrowanego, gotowość uczestnictwa w przedsięwzięciach i działaniach Kościoła zarówno na szczeblu lokalnym, krajowym jak i międzynarodowym; zaangażowanie w dziedzinie katechezy i pedagogiczne umiejętności w wychowaniu chrześcijan; pobudzenie do chrześcijańskiej obecności w różnych środowiskach społecznych i udział w organizowaniu i animacji dzieł charytatywnych, kulturalnych, duchowych, ducha wyrzeczenia i powrót do ewangelicznego ubóstwa jako źródła wspaniałomyślnej miłości wszystkich ludzi; nawrócenie na drogę chrześcijańskiego życia lub powrót do wspólnoty ochrzczonych, którzy niegdyś odeszli” (Christifideles laici, 34),
Ojciec Święty Jan Paweł II powiedział, między innymi, o Akcji Katolickiej i jej członkach: “Dlatego ja jako Namiestnik Chrystusa, ściskając w duchu rękę każdemu z … zapisanych członków, mówię: Odwagi, bądź silny i wielkoduszny. Liczę na ciebie! Przynoś zaszczyt Chrystusowi, Kościołowi i papieżowi.” “Przede wszystkim miejcie poszanowanie prawd wiary; na drugim miejscu starajcie się o świętość; wreszcie szerzcie coraz bardziej radość przyjaźni.” “Akcja Katolicka potrzebuje dziś ofiarnych ludzi umiejących działać zdecydowanie i radośnie dla Królestwa Bożego.” “… dawanie ofiarnego świadectwa wiary i życia chrześcijańskiego w swoim środowisku… . Nie zapominajcie nigdy, że jesteście członkami … Akcji Katolickiej.” “Aby Akcja Katolicka mogła podjąć i odegrać właściwą sobie rolę w ewangelizacyjnej misji Kościoła, powinna spełnić następujące warunki: dawanie pierwszeństwa powszechnemu powołaniu do świętości. Jest to bowiem podstawowy warunek owocności jej działania. Pełne przylgnięcie do prawdy wiary katolickiej w jej integralności, które wyraża się w tym, że przyjęcie i przepowiadanie chrześcijańskiej prawdy odbywa się zgodnie z jej autentyczną interpretacją przez Nauczycielski Urząd Kościoła. Dawanie świadectwa stałej i płynącej z przekonania komunii z papieżem jako widzialnym centrum jedności powszechnego Kościoła z biskupem jako widocznym źródłem i fundamentem jedności Kościoła partykularnego. Współpraca z wszystkimi różnorodnymi zrzeszeniami ludzi świeckich działających w Kościele. Obrona godności osoby ludzkiej i praw rodziny aż nienaruszalności prawa do życia od jego poczęcia aż do naturalnej śmierci.” “Patriotycznym i stałym zadaniem Akcji Katolickiej jest głoszenie Dobrej Nowiny o Chrystusie ukrzyżowanym i zmartwychwstałym. Od tego zależy odnowa i zbawienie świata.” “Aby jednak Akcja Katolicka mogła sprostać temu zadaniu, powinna pozostać wierna swojemu charyzmatowi, którym jest bezpośrednia współpraca z pasterzami pod tchnieniem Ducha Świętego.” “Akcja Katolicka powinna się stawać autentyczną szkołą ewangelizacji, ugruntowaną na słuchaniu słowa Bożego i katechizacji, wtedy stanie się zdolna do ewangelizowania tych, którzy oddalili się od wiary i praktyki życia chrześcijańskiego. To wszystko powinno się dokonywać głównie na płaszczyźnie parafii.” “W ten sposób postępując, Akcja Katolicka będzie się stawać coraz bardziej czytelnym i widzialnym znakiem oraz zwierciadłem ukazującym wszystkim ludziom prawdziwą twarz Kościoła jako tajemnicy, komunii i misji.”
A Biskupi polscy powiedzieli o Akcji Katolickiej: “Podstawą teologiczna i motywem do działania katolików świeckich jest przyjęty Chrzest, Bierzmowanie i Eucharystia “ sakramenty życia chrześcijańskiego, które wyposażają ochrzczonego w mandat odpowiedzialności za wiarę i nakładają obowiązek jej głoszenia oraz obrony.” “Chodzi … o odważne otwarcie drzwi i wyjście z Wieczernika Kościoła w świat, aby wspólnie, zgodnie ze znaną metodą Akcji Katolickiej: przyjrzeć się sytuacji życiowej, przemyśleć i ocenić tę sytuację w świetle wartości i zasad Ewangelii, działać, promując czyny z wiary.” “Akcja Katolicka nie jest powołana, aby stać się partią polityczną.” Akcja Katolicka nie zastrzega sobie monopolu apostolstwa świeckich i nie ma zamiaru kierować innymi stowarzyszeniami czy ruchami katolickimi, z którymi powinna współpracować.” “Kościół temu jedynie pragnie służyć, aby każdy człowiek mógł odnaleźć Chrystusa, aby Chrystus mógł z każdym iść przez życie” (Veritatis splendor, 7), “kształtowanie dojrzałych wspólnot kościelnych, w których wiara ujawni się i urzeczywistni w całym swoim pierwotnym znaczeniu jako przylgnięcie do osoby Chrystusa i do Jego Ewangelii, jako spotkanie i sakramentalna komunia z Chrystusem, jako życie w duchu miłości i służby” (por. Christifideles laici, 34),
“Wszystko to wskazuje niewątpliwie na fakt, że Duch Święty sam przygotowuje dla Akcji Katolickiej przestrzeń ewangelizacyjną i zachęca nas wszystkich byśmy Mu się dali w nią wciągnąć” (Ks. M. Duda, Akcja Katolicka, s 81). Akcja Katolicka poprzez nas ma przywrócić świadomość suwerenności duchowej i moralnej Kościoła. Znajdując miejsce w swoim życiu dla Jezusa, znajdziesz czas dla Jezusa w Kościele i Akcji Katolickiej.